Wypalenie zawodowe — przyczyny, objawy, jak sobie radzić?
Masz dość swojej pracy? Męczą cię codzienne obowiązki i nie wiesz, jak sobie z tym poradzić? Wypalenie zawodowe to syndrom, który może dopaść nas na każdym stanowisku. Ciągły stres negatywnie wpływa na nasze samopoczucie oraz efektywność w pracy. Może prowadzić do wyczerpania organizmu. Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym? Jak znaleźć chęci do życia, przy pracy, która nas męczy?
SPIS TREŚCI
- Wypalenie zawodowe — co to jest?
- Wypalenie zawodowe — jakie są przyczyny?
- Objawy wypalenia zawodowego
- Wpływ wypalenia zawodowego na pracę
- Zwolnienie lekarskie na wypalenie zawodowe — czy to możliwe?
- Kto jest narażony na wypalenie zawodowe?
- Sposoby na wypalenie zawodowe
Wypalenie zawodowe — co to jest?
Wypalenie zawodowe to syndrom, który polega na utracie motywacji do działania, chęci do pracy. Mamy poczucie, że praca nie daje nam satysfakcji — prowadzi do braku energii i stresu. To coraz częstszy problem, który może dopaść każdą branżę i każde stanowisko. Pojęcie to pojawiło się w Stanach Zjednoczonych w latach 70-tych, wprowadził je psychiatra Herbert Freudenberger. Drugą badaczką, która opisywała w tym czasie pojęcie wypalenia zawodowego była Christina Maslach. Według niej wyróżnia się trzy fazy:
- emocjonalną — wyczerpanie emocjonalne, niechęć do pracy, chroniczne zmęczenie fizyczne i psychiczne, drażliwość
- interpersonalną — brak zaangażowania, dystans do ludzi (współpracowników, klientów, pacjentów), brak chęci do budowania relacji
- poznawczą — niezadowolenie ze swojej pracy, brak pewności siebie, poczucie marnowania czasu
Czytaj też: Praca zdalna w 2023 roku
Wypalenie zawodowe — jakie są przyczyny?
Nie ma jednej przyczyny, która powoduje wypalenie zawodowe. Mają na to wpływ czynniki indywidualne, takie jak niska samoocena, brak odporności na stres, perfekcjonizm czy nadwrażliwość. Najczęstszą przyczyną tego syndromu jest długotrwały stres, który bardzo negatywnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Co jeszcze może być przyczyną wypalenia zawodowego?
- pracoholizm
- brak możliwości rozwoju, awansu
- wysokie wymagania
- presja czasu
- duża odpowiedzialność
- nadmiar obowiązków
- zła atmosfera w firmie
- brak równowagi między życiem prywatnym a zawodowym
- brak czasu na odpoczynek
- zła dieta, siedzący tryb życia
- konflikty ze współpracownikami lub przełożonym
- monotonia wykonywania tych samych obowiązków
- brak wsparcia, rywalizacja w miejscu pracy
- mobbing
- nieadekwatne wynagrodzenie
Objawy wypalenia zawodowego
Do najczęstszych objawów wypalenia zawodowego można zaliczyć:
- chroniczne zmęczenie fizyczne i psychiczne, brak energii
- drażliwość, irytacja, wahania nastroju
- niechęć do pracy, brak satysfakcji
- obniżony nastrój, depresja, niechęć do życia
- osłabienie organizmu
- brak zaangażowania w obowiązki zawodowe
- unikanie kontaktu z ludźmi
- apatia
- zaniżona samoocena, brak wiary w swoje możliwości
- brak zainteresowania branżą
- zaburzenia snu (koszmary, wybudzanie, problemy z zaśnięciem)
- zaburzenia psychosomatyczne (bóle głowy, bóle kręgosłupa, problemy żołądkowe)
- problemy z koncentracją
- spadek lub wzrost wagi ciała
- poczucie bezradności, poczucie braku perspektyw, poczucie rozczarowania
- wyczerpanie fizyczne
- cynizm i poczucie bezsensu
- skłonność do używek
- strach przed pójściem do pracy
Czytaj też: Rutyna w pracy — jak ją pokonać?
Wpływ wypalenia zawodowego na pracę
Syndrom wypalenia zawodowego to poważny problem, który dotyczy pracowników z różnych branż. Ludzie przez ciągły stres mogą mieć objawy fizyczne i psychiczne. Problemy te mogą przerodzić się w poważne choroby takie jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia psychosomatyczne. Syndrom ten pojawia się, jeśli nie potrafimy po pracy odpowiednio wypocząć. Konsekwencje mogą przekładać się nie tylko na pracownika, ale również na jego rodzinę i firmę, w której pracuje. Brak radzenia sobie z wypaleniem zawodowym może wpłynąć na brak efektywności w pracy, częste nieobecności. Możemy mieć poczucie niekompetencji i problemy z organizacją pracy. Stajemy się mniej kreatywni, a nasza jakość pracy spada. Na dłuższą metę wypalenie zawodowe może być bardzo wyniszczające organizm. Warto jest więc z nim walczyć i próbować zapobiegać.
Zwolnienie lekarskie na wypalenie zawodowe — czy to możliwe?
W 2019 roku WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia zatwierdziła wypalenie zawodowe jako syndrom. Od 1 stycznia 2022 roku lekarze będą mogli wystawiać L4 (zwolnienia lekarskie) na taką przypadłość. W rzeczywistości mogą jeszcze wystąpić problemy, ponieważ jest to nowość, która będzie jeszcze poddawana zmianom. Pojawiły się kontrowersje z tym związane — ZUS oraz pracodawcy nie są zadowoleni z takiego obrotu spraw. Syndrom może być wykorzystywany przez ludzi do uciekania od obowiązków zawodowych. Lekarze wystawiający zwolnienie bez prawdziwego powodu będą podlegać odpowiedzialności karnej i zawodowej.
Kto jest narażony na wypalenie zawodowe?
Na wypalenie zawodowe podatne są zawody, które mają kontakt z ludźmi lub niosą pomoc innym. Aktualnie każda branża może być narażona na poczucie wyczerpania w pracy. Duży stres jest problemem cywilizacyjnym, który prowadzi do coraz większych problemów zdrowotnych. Najbardziej wrażliwe są zawody takie jak:
- pracownicy służby zdrowia, zawody medyczne (psychiatra, psycholog, pielęgniarka)
- opiekunowie osób starszych
- pracownicy opieki społecznej, pracownicy socjalni, pracownicy administracji
- pracownicy więzień
- policjanci
- strażacy
- pracownicy szkół, uczelni (nauczyciele, pedagodzy)
- pracownicy gastronomii (kucharze, kelnerzy)
- artyści, pisarze
- handlowcy
Sposoby na wypalenie zawodowe
Wypalenie zawodowe może negatywnie odbić się na życiu każdego pracownika. Objawy fizyczne i psychiczne, takie jak chroniczny stres czy zmęczenie na dłuższy okres są mocno wyniszczające organizm. Przyczyny wypalenia zawodowego są często indywidualne, u każdego mogą się trochę inaczej objawiać. Aby móc poradzić sobie z tym syndromem, warto zacząć od znalezienia źródła problemu. Być może praca nie przebiega tak, jak powinna lub jest źle zorganizowana?
Następnym krokiem jest ustalenie swoich priorytetów. Pracę należy odpowiednio oddzielić od swojego życia prywatnego. Trzeba nauczyć się odpoczywać. Regularnie poświęcać czas na rozrywkę, hobby i spotkania ze znajomymi. Ważne jest, aby zauważać swoje potrzeby i akceptować ograniczenia. Należy zwracać uwagę na odpowiednią dietę, sport i wypoczynek. Zacząć być asertywnym i stawiać granice. Próbować zmieniać tryb życia na bardziej zdrowy. Jeśli nic nie pomaga, warto poprosić szefa, o czasową zmianę obowiązków lub zmienić organizację swojej pracy. W ostatecznym przypadku trzeba rozważyć urlop lub zmianę pracy. Z problemem wypalenia zawodowego można udać się również do psychologa, który z pewnością będzie służył pomocą.
Wypalenie zawodowe to problem społeczny, który może dopaść każdego. Może mocno utrudniać pracę i życie osób pracujących. Ludzie, których dopada wypalenie zawodowe, powinni szybko na nie reagować i nie lekceważyć pierwszych objawów.
Jeśli chcesz zmienić pracę — sprawdź nasze aktualne oferty pracy lub odezwij się do nas! Chętnie pomożemy 😉
