Praca w pozycji stojącej — BHP i obowiązki pracodawcy
Praca w pozycji stojącej jest codziennością dla wielu pracowników, zwłaszcza w branżach takich jak handel, produkcja czy gastronomia. Długotrwałe stanie może prowadzić do zmęczenia, bólu pleców i problemów zdrowotnych. Jak wyglądają przepisy BHP i co mówi o tym Kodeks pracy? Jakie są obowiązki pracodawcy? Kto nie może wykonywać pracy w pozycji stojącej? Jakie mogą być skutki pracy stojącej?

SPIS TREŚCI
- Praca w pozycji stojącej — definicja, kodeks pracy
- Rodzaje pracy w pozycji stojącej
- Jakie są obowiązki pracodawcy wobec stanowiska pracy stojącej?
- Kto nie może wykonywać pracy w pozycji stojącej?
- Jakie mogą być skutki pracy stojącej? Wady pracy na stojąco
- Jak pracować na stojąco?
Praca w pozycji stojącej — definicja, kodeks pracy
Praca w pozycji stojącej to wykonywanie obowiązków zawodowych w pozycji pionowej, bez możliwości siedzenia. Jest to tzw. praca w wymuszonej pozycji ciała. Taka forma pracy jest popularna w takich branżach jak produkcja, handel, gastronomia, czy przemysł.
W kodeksie pracy nie znajdziemy definicji pracy w pozycji stojącej. Kwestia ta została jednak uregulowana w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z jego treścią, w przypadku pracy wymagającej ciągłego stania lub chodzenia, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej.
Rodzaje pracy w pozycji stojącej
Praca w pozycji stojącej może przybierać różne formy. Jest uznawana za czynnik uciążliwy, co oznacza, że może powodować zmęczenie, ale nie powinna prowadzić do trwałych problemów zdrowotnych. Mimo to warto pamiętać, że wykonywanie obowiązków w tej pozycji bywa wymagające i obciążające dla organizmu. Jakie są rodzaje pracy w pozycji stojącej?
- praca niewymagająca stale pozycji stojącej,
- praca wymagająca stale pozycji stojącej lub chodzenia.
Czytaj też: Oferty pracy dla cudzoziemców — jak szukać?

Czytaj też: Ile zarabia magazynier? Opis zawodu, zarobki, obowiązki
Jakie są obowiązki pracodawcy wobec stanowiska pracy stojącej?
Jeśli praca nie wymaga ciągłego stania, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom możliwość siedzenia. Natomiast w przypadku pracy, która wymaga stałej pozycji stojącej, pracodawca powinien udostępnić miejsce w pobliżu stanowiska pracy, gdzie pracownik będzie mógł odpocząć. Zgodnie z przepisami, takim miejscem nie może być stołówka ani jadalnia, ponieważ są to pomieszczenia higieniczno-sanitarne. Kwestia ta została również podkreślona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (I OSK 1263/2006).
Kto nie może wykonywać pracy w pozycji stojącej?
Przepisy BHP nie wprowadzają ogólnego zakazu pracy w pozycji stojącej. Jednak istnieje jeden wyjątek – kobiety w ciąży. Zabrania zatrudniania kobiet w ciąży przy pracach uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet określa, że kobieta w ciąży nie może pracować w pozycji stojącej dłużej niż 3 godziny na dobę.
Jakie mogą być skutki pracy stojącej? Wady pracy na stojąco
Wykonywanie pracy stojącej przez dłuższy czas może negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie pracownika. Długotrwała pozycja stojąca obciąża układ mięśniowo-szkieletowy, co może prowadzić do bólu pleców, sztywności stawów oraz przeciążenia nóg. Utrzymanie pozycji stojącej przez wiele godzin wiąże się również z ryzykiem problemów krążeniowych, takich jak obrzęki, żylaki czy uczucie ciężkości nóg.
Rutynowa praca stojąca, zwłaszcza jeśli brakuje jej odpowiedniej organizacji pracy, może powodować nadmierne zmęczenie oraz obniżenie wydajności. Dlatego kluczowe jest, aby organizacja pracy uwzględniała przerwy na odpoczynek, zmianę pozycji oraz ergonomiczne wyposażenie stanowiska pracy. Pracownik na stanowisku pracy powinien mieć możliwość regularnego rozluźnienia mięśni i chwilowego odpoczynku w pozycji siedzącej.
Pozycja stojąca wiąże się także ze zwiększonym ryzykiem kontuzji, szczególnie w zawodach wymagających częstych ruchów czy przenoszenia ciężkich przedmiotów. Długotrwała pozycja może prowadzić do przewlekłego bólu stóp, kolan oraz bioder, a także do problemów z równowagą i koordynacją. Dlatego pracodawcy powinni zadbać o odpowiednie warunki pracy, w tym właściwe obuwie, maty antyzmęczeniowe oraz możliwość zmiany pozycji w trakcie wykonywania obowiązków.
Czytaj też: Pierwsza praca — co trzeba wiedzieć?

Czytaj też: Legalizacja pracy obcokrajowców
Jak pracować na stojąco?
Praca stale w pozycji stojącej może prowadzić do wielu nieprzyjemnych problemów zdrowotnych, takich jak bóle pleców, napięcie mięśni czy problemy z krążeniem. Aby ograniczyć zdrowotne skutki pracy stojącej, warto zadbać o ergonomiczne stanowisko pracy oraz poprawić swój komfort w pracy i bezpieczeństwo. Jak pracować na stojąco?
Ergonomiczne stanowisko pracy
Długotrwałe wykonywanie pracy na stojąco wymaga odpowiedniego dostosowania miejsca wykonywania pracy. Powierzchnia, na której stoi pracownik, powinna być stabilna i antypoślizgowa, a wysokość blatu roboczego dostosowana do wzrostu, aby uniknąć nadmiernego pochylania się lub unoszenia ramion. Dodatkowo warto stosować żelowe maty do stania, które redukują obciążenie stawów i zmniejszają uczucie zmęczenia.
Odpowiednie obuwie
Stanowisko pracy wymaga także dobrze dobranego obuwia. Obuwie sportowe z odpowiednią amortyzacją pomoże zmniejszyć nacisk na stawy i poprawi komfort podczas wielogodzinnego stania. Pracownicy powinni unikać butów na twardych podeszwach lub zbyt płaskich, które mogą przyczyniać się do bólu nóg i kręgosłupa.
Regularna zmiana pozycji pracy
Długotrwała praca na stojąco może prowadzić do zastojów krwi w kończynach dolnych, dlatego ważne jest przeciwdziałanie zastojowi krwi poprzez regularne zmiany pozycji. Pracownicy powinni mieć możliwość przechodzenia między pracą w pozycji stojącej a siedzącej oraz korzystania z krótkich przerw na rozciąganie i ruch. Pracodawca powinien zapewnić pracownikom możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca wykonywania pracy, co pomoże w regeneracji organizmu.
Usprawnienie stanowiska pracy
Aby ograniczyć negatywne skutki długotrwałej pracy w pozycji stojącej, warto zadbać o usprawnienie stanowiska pracy. Można to osiągnąć poprzez regulowane stoły robocze, podpórki pod stopy czy fotele ergonomiczne pozwalające na chwilowe odciążenie nóg.
Praca w wymagającej pozycji stojącej, zwłaszcza jeśli jest to praca fizyczna lub statyczna, może prowadzić do różnych dolegliwości zdrowotnych. Dlatego tak ważne jest zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków, które zmniejszą negatywne skutki długotrwałego stania. Osoby pracujące mogą poprosić pracodawcę o dostosowanie stanowiska pracy, a także o dostęp do miejsca odpoczynku, które pozwoli na chwilową regenerację organizmu. Pracodawcy powinni pamiętać, że pracownicy wykonują swoją pracę efektywniej, gdy mają możliwość zmiany pozycji oraz korzystania z krótkich przerw. Odpowiednia organizacja warunków pracy to klucz do większego komfortu i lepszej wydajności.
Sprawdź też: Bezpieczeństwo w magazynie — jak zapewnić?