Przerwa w pracy przysługuje każdemu pracownikowi z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Przepisy regulowane są przez Kodeks Pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła zmiany dotyczące przerw, jakie należą się pracownikowi w ciągu dnia pracy. Jakie są rodzaje przerw w pracy? Ile trwa czas przerwy śniadaniowej? Ile przysługuje pracownikowi przerwa na 8 godzin pracy? Komu przysługują dodatkowe przerwy w pracy? Kiedy przysługuje bezpłatna przerwa w pracy? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule 🙂

SPIS TREŚCI

• Czas pracy
• Zasady udzielania przerwy w pracy — Kodeks Pracy
• Jakie są rodzaje przerw w pracy?
• Najczęściej zadawane pytania związane z przerwą w pracy:

Czas pracy

Czas pracy to określony przedział czasu, w którym pracownik jest zobowiązany do wykonywania swoich obowiązków zawodowych. Jest to okres, w którym pracownik jest pod kontrolą pracodawcy i podejmuje czynności związane z wykonywaną pracą. Nie zawsze musi być to siedziba firmy. Czas pracy zazwyczaj obejmuje określoną liczbę godzin, które pracownik musi spędzić na wykonywaniu swoich obowiązków. Może to być pełny etat, czyli standardowy czas pracy wynoszący 40 godzin tygodniowo, lub inny ustalony wymiar godzin pracy w zależności od branży, rodzaju pracy lub umowy z pracodawcą.

Do czasu pracy wlicza się:

• szkolenie BHP,
• okresowe i kontrolne badania lekarskie
• zwolnienie z wykonywania obowiązków na rzecz badań lekarskich związanych z ciążą
• przerwa na karmienie dziecka piersią
• przerwa wynikająca z pracy przy komputerze
• dodatkowe przerwy w pracy wynikające z ciężkiego charakteru pracy

Zasady udzielania przerwy w pracy — Kodeks Pracy

Przerwy w pracy są istotnym elementem efektywnego zarządzania czasem i zdrowego funkcjonowania w miejscu pracy. Odpowiednie udzielanie przerw ma pozytywny wpływ na produktywność, koncentrację i ogólne samopoczucie pracowników. Jakie są zasady udzielania przerwy w pracy według Kodeksu Pracy?

• Pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o przysługujących mu przerwach w pracy nie później niż 7 dni od dopuszczenia go do pracy.
• Długość przerwy w pracy i jej zasady powinny być zawarte w regulaminie pracy dla danego zakładu pracy.
• Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, to pracownik ma prawo do 15-minutowej przerwy dziennie. Przysługuje ona w trakcie pracy. Pracodawca może zdecydować, o której godzinie się odbędzie. Czas przerwy (15minut) jest umowny i może wynosić więcej w zależności od preferencji pracodawcy.
• Pracownikowi nie przysługuje rezygnacja z przerwy na rzecz wyjścia wcześniej z pracy.
• Osoby pracujące powyżej 9 godzin mają dodatkowe prawo do wykorzystania co najmniej 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy.
• Jeśli czas pracy jest dłuższy niż 16 godzin, to pracownik ma prawo do wykorzystania kolejnej dodatkowej przerwy (co najmniej 15 minut).
• Często 15-minutowa przerwa w pracy może okazać się niewystarczająca ze względu na charakter wykonywanej pracy. Pracodawca może wtedy wydłużyć czas, maksymalnie 60 minut bezpłatnej przerwy. Z racji tego, że nie jest ona wliczana do czasu pracy, pracownik ma prawo opuścić w tym czasie zakład pracy, by na przykład załatwić swoje prywatne sprawy. Jednak trzeba pamiętać, że wraz z wydłużeniem przerwy wydłuża się czas pracy. Jeśli dobowy wymiar czasu obejmuje godziny 8:00 do 16:00 to pracownicy zakończą swój dzień w pracy o 16:30.
• Istnieje możliwość połączenia przerwy dodatkowej z obowiązkową przerwą w wymiarze 15 minut, ale pracownicy będą musieli zostać w pracy dłużej o ten sam czas co przerwa.
• Pracownikowi przysługuje co tydzień prawo do minimum 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, w tym przynajmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
• Osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin, czyli poniżej 6 godzin, nie mają prawa do przerwy.

Czytaj też: Staż pracy — jak liczyć?

Jakie są rodzaje przerw w pracy?

Przerwa śniadaniowa

Najczęstszy typ przerwy w pracy, który regulowany jest przez Kodeks Pracy. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Pracodawca ma prawo określić czas, w jakim pracownik może skorzystać z przerwy śniadaniowej.

Przerwa na lunch

W zależności od stanowiska, pracodawca może wprowadzić 60-minutową przerwę, która nie będzie się wliczać w czas pracy.

Przerwa dla matki karmiącej

Kobiety, które karmią dziecko piersią, mają prawo do skorzystania z dwóch półgodzinnych przerw, jeśli ich praca trwa dłużej niż 6 godzin. Przy większej ilości dzieci, przerwy wydłużają się do 45 minut. Czas przerwy wliczany jest do wynagrodzenia pracownika. Jeśli kobieta pracuje 4-6 godzin to przysługuje jej jedna przerwa 30-minutowa.

Przerwa dla młodocianych pracowników

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy. Przerwa w pracy młodocianego obejmująca porę nocną powinna trwać nieprzerwanie nie mniej niż 14 godzin. Przewidziane jest również prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerywanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.

Przerwa dla niepełnosprawnych pracowników

Dodatkowa przerwa w wysokości 15-minut przysługuje również pracownikom niepełnosprawnym. Ustawa została wprowadzona bez względu na stopień niepełnosprawności.

Przerwa w pracy przy komputerze

Obecnie coraz większa liczba osób zajmuje stanowiska, które wymagają ciągłej pracy przy komputerze. Wraz z rozwojem technologii komputery stają się powszechnie stosowane również w miejscach pracy, które wcześniej nie były z nimi związane. Ekrany mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, zwłaszcza na wzrok.

Na mocy rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, pracownik pracujący przy komputerze ma prawo do następujących uprawnień: 5 minut przerwy po każdej przepracowanej godzinie pracy przy komputerze. Przerwa nie może być kumulowana (5 minut x 8 godzin pracy = 40 min przerwy). Musi być wykorzystana po każdej godzinie. Może zostać wykorzystana na w dowolny sposób.

Wyjątkiem są kobiety w ciąży, których minimalny czas przerwy od komputera powinien wynieść 10 minut po każdej przepracowanej godzinie pracy.

Dodatkowa 5-minutowa przerwa przysługuje zarówno w umowie na okres próbny, określony, jak i nieokreślony.

Przerwa z tytułu pracy monotonnej lub uciążliwej

Jeżeli pracownik wykonuje zadania o charakterze jednostajnym, w stałym tempie, w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, pracodawca może skrócić standardowy czas pracy poprzez zmniejszenie codziennej długości czasu pracy (w przypadku uciążliwości lub szkodliwości) lub wprowadzenie dodatkowych przerw wliczanych do czasu pracy (w przypadku monotonii, uciążliwości lub szkodliwości).

Czytaj też: Urlop wypoczynkowy — komu i kiedy przysługuje?

Czytaj też: Brutto ile to netto?

Najczęściej zadawane pytania związane z przerwą w pracy:

• Ile przerwy przysługuje osobie pracującej 8 godzin dziennie?

Jeśli dobowy wymiar czasu pracy wynosi 8 godzin, to przepisy Kodeksu pracy mówią, że przysługuje przerwa właśnie w wysokości 15 minut.

• Czy pracodawca może wyznaczać dokładny czas przerwy pracowniczej?

Tak, pracodawca może sam zdecydować, w jakich godzinach przysługuje przerwa w pracy. Powinien to zawrzeć w regulaminie zakładu pracy i poinformować pracownika na samym początku zatrudnienia.

• Ile minut trwa przerwa w pracy 10 i 12-godzinnej?

Nowy kodeks pracy przewiduje, że w pracy powyżej 9 godzin dziennie przysługuje minimum 15 minut dodatkowej przerwy. Pracownikom, którzy pracują po 10 lub 12 godzin przysługuje 30 minut płatnej przerwy.

• Dla kogo jest dodatkowa przerwa w pracy?

Według przepisów dodatkowa przerwa w pracy przysługuje: matkom karmiącym piersią, osobom niepełnosprawnym, pracującym przy komputerze, mającym pracę w szkodliwych, ciężkich warunkach i osobą, których wymiar pracy przekracza 9 godzin dziennie.

Wprowadzenie przerw w pracy ma istotne znaczenie dla dobrostanu pracowników i efektywności pracy. Każdemu pracownikowi przysługuje przerwa w pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – przepisy reguluje Kodeks pracy. W Polsce przysługuje przerwa, jeśli spędza się w pracy dłużej niż 6 godzin w ciągu dnia.

Sprawdź też: Zwolnienie lekarskie, czyli L4 – co trzeba wiedzieć?