Powrót
10 min czytania 15 listopada 2023

Choroba zawodowa — kiedy można uznać?

Choroba zawodowa dotyczy coraz szerszego kręgu pracowników, obejmując różne branże i zawody. To nie tylko kwestia pracowników narażonych na substancje chemiczne czy niebezpieczne warunki pracy, ale także osób, które wykonują prace biurowe czy korzystają z nowoczesnych technologii. Kto wydaje decyzję stwierdzenia choroby zawodowej? Jaka jest procedura postępowania w przypadku choroby zawodowej? Kiedy stwierdza się chorobę zawodową? Czy podejrzenie choroby zawodowej należy zgłaszać do odpowiednich organów? Ile wynosi renta z tytułu choroby zawodowej?

choroba zawodowa

SPIS TREŚCI

Co to jest choroba zawodowa?

Choroba zawodowa to schorzenie, które jest bezpośrednio spowodowane pracą i jej czynnikami szkodliwymi lub niebezpiecznymi. Może ją również powodować sam sposób wykonywania pracy.

Zgodnie z brzmieniem art. 2351.K.p za chorobę zawodową uważa się choroby, które są wpisane w wykazie chorób zawodowych (wykaz w rozporządzeniu w sprawie chorób zawodowych).

Rejestr chorób zawodowych można znaleźć TUTAJ.

Czy chorobę zawodową stwierdza się tylko podczas pracy?

Chorobę zawodową można stwierdzić również u pracownika, który po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym. Okres, w którym pojawienie się symptomów umożliwia uznania choroby zawodowej, różni się w zależności od rodzaju schorzenia i jest precyzyjnie określony w przepisach dotyczących chorób zawodowych.

Jak zgłosić podejrzenie choroby zawodowej? Procedury rozpoznawania chorób zawodowych

Zgłoszenie choroby zawodowej może nastąpić przez samego pracownika, pracodawcę lub lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne. W takim przypadku obowiązkiem pracodawcy jest zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej do:

  • Państwowego Inspektora Sanitarnego
  • Okręgowego Inspektora Pracy

Jeśli pracownik zobaczy u siebie objawy choroby zawodowej, a nie pracuje już w danym miejscu, to musi sam zgłosić lekarzowi podejrzenie, a ten skierowuje zgłoszenie do właściwego państwowego inspektora sanitarnego i właściwego inspektora pracy. Zawiadomienie należy zgłosić poprzez specjalny formularz zgłoszenia. W przypadku podejrzenia, że choroba zawodowa mogła być przyczyną zgonu pracownika, konieczne jest zgłoszenie tego incydentu drogą telefoniczną.

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej może odbywać się przez każdego lekarza. Może być to lekarz rodzinny, lekarz specjalistyczny, lekarz profilaktyk, dentysta itd. Jeśli stwierdzi podejrzenie choroby zawodowej to wysyła skierowanie na dalsze badania do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. Lekarz orzecznik jednostki orzeczniczej zaś wysyła zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej do właściwego państwowego inspektora sanitarnego i właściwego inspektora pracy.

Właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości – według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

Źródło: https://medycynapracyportal.pl/

choroba zawodowa

Czytaj też: Zwolnienie lekarskie, czyli L4 – co musisz wiedzieć?

Jakie są przyczyny powstawania choroby zawodowej?

Przyczyny pojawienia się choroby zawodowej mogą być różne w zależności od rodzaju wykonywanej pracy. Do najczęstszych przyczyn choroby zawodowej należą:

  • czynniki fizyczne, np. drgania mechaniczne, hałas,
  • czynniki chemiczne, np. pyły, gazy, dymy, pary,
  • czynniki biologiczne, np. wirusy, grzyby, bakterie i pasożyty

Jakie są choroby zawodowe?

Pełny rejestr chorób zawodowych można w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 roku. Wśród nich można znaleźć m.in:

  • przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli,
  • pylica płuc,
  • choroby płuc wywołane pyłem metali twardych,
  • przewlekłe lub ostre zatrucia,
  • choroby opłucnej lub osierdzia,
  • byssinoza,
  • beryloza,
  • zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych,
  • alergiczny nieżyt nosa,
  • astma oskrzelowa,
  • zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym,
  • nowotwór: płuc, skóry, układu krwiotwórczego, pęcherza moczowego, wątroby, nosa i zatok przynosowych, krtani,
  • choroby skóry: kontaktowe zapalenie skóry, trądzik olejowy, smarowy, chlorowy, pokrzywka kontaktowa, fotodermatozy zawodowe, grzybice skóry, drożdżakowe zapalenie skóry,
  • choroby zakaźne lub pasożytnicze,
  • choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi: zapalenie spojówek, zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi, zaćma, centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki
  • choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia: wyczerpanie cieplne albo jego następstwa, udar cieplny, odmroziny,
  • choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego: choroba dekompresyjna, urazy ciśnieniowe, następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem,
  • zespół wibracyjny: postać naczyniowo-nerwowa, postać kostno-stawowa, postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa,
  • przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy: zespół cieśni w obrębie nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego, zespół kanału de Guyona, uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących pracę w pozycji kucznej,
  • przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy: przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki, przewlekłe zapalenie kaletki maziowej, przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej, przewlekłe zapalenie okołostawowe barku, przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej, zmęczeniowe złamanie kości,
  • choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego: ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części, ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej, przewlekłe popromienne zapalenie skóry, przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego, zaćma popromienna,
  • przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat: guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią,

Jakie mogą być objawy choroby zawodowej?

Choroba zawodowa spowodowana jest przez czynniki obecne w miejscu pracy. Objawy chorobowe mogą być różne, zależą głównie od charakteru pracy i organizmu. Poniżej przedstawiamy przykłady potencjalnych objawów:

  • kaszel, trudności w oddychaniu, duszności, ból w klatce piersiowej,
  • wysypki, świąd, pęcherze, zaczerwienienia na skórze,
  • trudności z koordynacją ruchową, bóle głowy, zawroty,
  • bóle brzucha, nudności,
  • problemy ze słuchem, bóle oczu, zmniejszenie ostrości wzroku,
  • infekcje układu moczowego, bóle podczas oddawania moczu,
  • podwyższone poziomy substancji toksycznych we krwi,
  • problemy w poruszaniu się, bóle stawów i mięśni,

Czytaj też: Prokrastynacja — co to jest, jak z tym walczyć?

choroba zawodowa

Czytaj też: Urlop na żądanie — ile dni przysługuje i jak z niego korzystać?

Jak pracodawca może rozpoznać chorobę zawodową u pracownika lub byłego pracownika?

Obowiązkiem pracodawcy jest dbanie o dobro pracownika. W momencie podejrzenia uszczerbku na zdrowiu spowodowanego pracą w danym miejscu pracodawca powinien ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej, jej charakter lub wymiar zagrożenia chorobą. Konieczne jest natychmiastowe usunięcie czynników, które powodują powstanie choroby zawodowej lub zastosowanie środków zapobiegawczych. Pracodawca ma również obowiązek realizować zalecenia lekarskie i prowadzić rejestr. W tym rejestrze należy odnotowywać przypadki oficjalnie potwierdzonych chorób zawodowych, jak również wszelkie sygnały czy podejrzenia dotyczące ich wystąpienia. Pracodawca powinien przechowywać takie dane przez okres 10 lat.

Jakie świadczenia można uzyskać w razie stwierdzenia choroby zawodowej?

Jeśli stwierdzono chorobę zawodową, to można ubiegać się o następujące świadczenia:

  • zasiłek chorobowy,
  • zasiłek wyrównawczy,
  • świadczenia rehabilitacyjne,
  • jednorazowe odszkodowanie dla pracownika,
  • renta rodzinna,
  • renta z tytułu niezdolności do pracy,
  • dodatek pielęgnacyjny,
  • dodatek do renty rodzinnej — dla sieroty zupełnej,
  • pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą,
  • w przypadku śmierci pracownika spowodowanej chorobą zawodową, przysługujące członkom rodziny zmarłego – jednorazowe odszkodowanie, renta rodzinna oraz dodatek do renty rodzinnej.

Wypłata opisanych wcześniej świadczeń jest finansowana przez ZUS z funduszy ubezpieczenia wypadkowego. Ważne jest podkreślenie, że osoba prowadząca działalność gospodarczą nie jest uprawniona do otrzymywania świadczeń z tytułu choroby zawodowej, jeżeli w dniu składania wniosku posiada zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. W takim przypadku przyznane świadczenia nie będą przysługiwać.

Ile wynosi renta z tytułu choroby zawodowej?

Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową

Wysokość renty z tytułu choroby zawodowej jest obliczana w dwóch etapach:

W pierwszym kroku dokonujemy wyliczenia kwoty Twojej renty z powodu niezdolności do pracy, która uwzględnia:

  • 24% kwoty bazowej,
  • 1,3% podstawy wymiaru za każdy pełny rok okresów składkowych — każdy pełny miesiąc,
  • 0,7% podstawy wymiaru za każdy pełny rok okresów nieskładkowych — każdy pełny miesiąc,
  • 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu, jaki brakuje do pełnych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym osiągnąłbyś 60 lat. Ten okres to staż hipotetyczny.

W kolejnym kroku oceniamy, czy ustalona wysokość renty z powodu niezdolności do pracy wynikającej z wypadku przy pracy lub choroby zawodowej nie jest niższa niż ustalone minimum gwarantowane:

  • 60% podstawy wymiaru renty – jeśli jesteś częściowo niezdolny do pracy,
  • 80% podstawy wymiaru renty – jeśli jesteś całkowicie niezdolny do pracy,
  • 100% podstawy wymiaru renty – jeśli jesteś uprawniony do renty szkoleniowej.

Odszkodowanie dla pracownika z tytułu choroby zawodowej

Odszkodowanie za wypadek w pracy lub chorobę zawodową opiera się na ustalonych stawkach. W okresie od 1 kwietnia 2023 r. do 31 marca 2024 r. jednorazowe świadczenia z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej będą wynosiły:

  • 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
  • 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych;
  • 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
  • 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
  • 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
  • 57 115 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko;
  • 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
  • 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
  • 22 212 zł, gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
  • 57 115 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.

Źródło: www.poradnikprzedsiebiorcy.pl

Kwestia chorób zawodowych stanowi istotny aspekt zdrowia zawodowego, który wymaga szczególnej uwagi i troski zarówno ze strony pracowników, jak i pracodawców. Ochrona przed narażeniem na szkodliwe czynniki w miejscu pracy, regularne badania kontrolne oraz świadomość dotycząca potencjalnych zagrożeń są kluczowe dla minimalizacji ryzyka chorób zawodowych.

Sprawdź też: Kontrola na zwolnieniu lekarskim

Tagi

kodeks pracy zasiłek chorobowy zatrudnienie